Moord en doodslag in Nederland in 2024

aantal moorden in nederland in 2024

Moord en doodslag zijn de meest extreme vormen van geweldsdelicten en blijven een belangrijk aandachtsgebied voor justitie, politie en de samenleving als geheel. In 2024 zijn er in Nederland verschillende ontwikkelingen op dit gebied zichtbaar, van schommelende cijfers tot nieuwe opsporingsmethodes. Maar hoe heeft dit zich precies gemanifesteerd? Hieronder kijken we naar de omvang van moord en doodslag in 2024, de mogelijke oorzaken, de trends in onderzoek en opsporing, en de maatregelen die overheid en politie nemen om deze zware misdrijven terug te dringen.

In 2023 kwamen in Nederland 125 mensen om het leven door moord of doodslag, waarvan 84 mannen en 41 vrouwen, volgens het CBS. Dat zijn 18 minder slachtoffers dan een jaar eerder, maar is ongeveer gelijk aan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. In die periode werd ruim de helft van de vrouwelijke slachtoffers door een (ex-)partner gedood. In de afgelopen tien jaar (2014-2023) overleden jaarlijks gemiddeld 129 mensen in Nederland door moord of doodslag.

Hoe zit het met 2024?

Hoeveel moorden en doodslagen zijn er gepleegd in Nederland in 2024?

Exact cijfermateriaal rond moord en doodslag wordt pas later definitief vastgesteld: pas in het derde kwartaal van 2025 publiceert het CBS de cijfers over 2024. Volgens voorlopige gegevens is het totaal aantal moorden en doodslagen dit jaar licht gestegen vergeleken met 2023, maar ligt het nog altijd onder het niveau van tien jaar geleden. De marges zijn echter klein: het gaat om enkele gevallen meer of minder per regio, wat een groot effect kan hebben op percentages.

Cijfers moord en doodslag in 2024

  • In 2024 zijn in Nederland 133 mensen door geweld om het leven gekomen in 124 zaken.
  • Het aantal slachtoffers is vrijwel stabiel in vergelijking met voorgaande jaren. In 2023 vielen 134 slachtoffers.
  • Gemiddeld stierven in de periode 2014-2023 jaarlijks 129 mensen door moord of doodslag.

Demografische verdeling van slachtoffers

  • Vrouwen: 46 vrouwelijke slachtoffers in 2024, waarvan 27 door een (ex-)partner om het leven werden gebracht. In 7 zaken waren kinderen of kleinkinderen verdachten.
  • Mannen: In 2024 werden 75 mannen vermoord, minder dan in voorgaande jaren.
  • Kinderen: Negen kinderen werden gedood, waaronder vier baby’s en twee twaalfjarige jongens.
  • Ouderen: 16 slachtoffers waren 65 jaar of ouder, wat mogelijk samenhangt met de vergrijzing.

Geografische spreiding

  • Zuid-Holland: 33 slachtoffers, het hoogste aantal per provincie.
  • Noord-Holland: 31 slachtoffers.
  • Noord-Brabant: 20 slachtoffers.
  • Amsterdam: 19 slachtoffers, waarmee het de stad met de meeste moorden is in 2024. Dit is bijna een verdubbeling ten opzichte van de 10 slachtoffers in 2023.
  • Friesland: Het laagste aantal, met 1 zaak.
  • Zeeland: 2 zaken.

Toedracht en omstandigheden

  • Meer dan de helft van de vrouwelijke slachtoffers werd door een (ex-)partner of een verliefde man gedood.
  • Partnerdoding blijft stabiel ten opzichte van eerdere jaren.
  • De meeste moorden werden gepleegd met steekwapens, gevolgd door vuurwapens.
  • Het aandeel slachtoffers door explosieven nam toe, zoals bij de aanslag op de Tarwekamp in Den Haag, waar zes mensen omkwamen. Deze aanslag wordt mogelijk niet als moord of doodslag gekwalificeerd, maar als brandstichting met levensgevaar.

Criminaliteit en trends

  • Criminele afrekeningen: Voor het eerst in decennia waren er in 2024 geen liquidaties in de onderwereld.
  • Explosieven: Het gebruik van explosieven, zoals Cobra’s, neemt toe in zowel criminele als niet-criminele conflicten.
  • Drugshandel: In 2024 werden ten minste tien moorden gelinkt aan criminele activiteiten, vaak in de drugshandel.
  • Verwarde daders: Het aantal moorden door verwarde personen is opvallend hoog.

Deze cijfers dienen met voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd. Soms worden zaken later geherkwalificeerd (bijvoorbeeld van doodslag naar mishandeling met dood tot gevolg), en ook de definitieve rapportage over 2024 kan nog enkele correcties of herdefinities kennen. Toch onderstrepen de statistieken dat moord en doodslag nog altijd een relatief beperkt, maar zeer ernstig deel van de geweldscriminaliteit vormt in Nederland.

Bron: CBS

Moord in Nederland in tussen 2017 en 2021

Tussen 2017 en 2021 zijn 215 vrouwen en 434 mannen door moord of doodslag omgekomen. Bij 96% van de vrouwelijke slachtoffers heeft de politie een (vermoedelijke) dader in beeld, terwijl dit percentage bij mannen lager ligt, namelijk 83%. In 56% van de gevallen was de (vermoedelijke) dader van de vermoorde vrouwen een (ex-)partner. Vrouwen werden vaak in hun eigen woning om het leven gebracht, meestal door middel van een steekwapen, wurging of ander fysiek geweld. Voor de vermoorde mannen gold dat in 30% van de gevallen de (vermoedelijke) dader een kennis of vriend van het slachtoffer was. Daarnaast ging het bij ruim 14% van de mannelijke slachtoffers om een criminele afrekening. Driekwart van de mannen werd gedood met een vuurwapen of steekwapen.

  • Sinds 1992 is het aantal vrouwelijke slachtoffers aanzienlijk gedaald. In de jaren ’90 werden jaarlijks meer dan 90 vrouwen vermoord.
  • Het moordcijfer in Nederland blijft relatief laag vergeleken met eerdere decennia, toen het aantal moorden twee keer zo hoog was.

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van moord en doodslag in 2024?

Over het algemeen is moord en doodslag zelden het gevolg van één enkele factor. Uit politieonderzoek en criminologische studies blijkt dat de volgende oorzaken en motieven in 2024 het meest op de voorgrond treden:

  1. Relationele conflicten: Een aanzienlijk percentage van de gevallen ontstaat in de familiaire of relationele sfeer. Denk aan huiselijk geweld of uit de hand gelopen ruzies tussen partners of ex-partners.
  2. Wraak en afrekeningen in het criminele circuit: In de georganiseerde misdaad komen afrekeningen relatief vaak voor. Het gaat dan om conflicten rond drugs, geld of andere criminele activiteiten.
  3. Escalatie van conflicten: Een spontane ruzie (bijvoorbeeld in het uitgaansleven) kan soms eindigen in doodslag, vooral als er alcohol of andere middelen in het spel zijn.
  4. Psychische problematiek: In sommige gevallen speelt een ernstige psychische stoornis een rol. Gebrekkige zorg of laat ingrijpen kan dan leiden tot een tragedie die wellicht te voorkomen was.

Hoe heeft de politie moordzaken in 2024 aangepakt?

De politie zet sinds enkele jaren sterk in op data-analyse en informatiegestuurde opsporing. In 2024 is deze strategie verder uitgebouwd. Door slim gebruik te maken van digitale sporen (telefoongegevens, online profielen, bewakingscamera’s) kunnen rechercheurs gerichter verdachten identificeren. Ook geeft de politie aan dat de capaciteit voor forensisch onderzoek op locatie is uitgebreid; zogeheten “Forensic Intelligence” kan een plaats delict sneller in kaart brengen.

Bovendien vindt er vaker interregionale samenwerking plaats, zeker als er aanwijzingen zijn dat een zaak banden heeft met een crimineel netwerk in een andere stad. De Nationale Politie is dit jaar bewuster bezig met het delen van inlichtingen tussen afdelingen en buurkorpsen, om ontwrichtende geweldspieken in de kiem te smoren. Tot slot wordt meer aandacht besteed aan preventieve signalering, bijvoorbeeld bij huiselijk geweld: als er frequente meldingen zijn van escalaties, tracht men eerder in te grijpen.

Welke regio’s in Nederland kenden de meeste moord- en doodslagzaken in 2024?

Zoals vaak het geval is, hebben de grotere steden in de Randstad – met name Amsterdam, Rotterdam en Den Haag – te maken met een hoger aantal zware geweldszaken. Dit hangt deels samen met de bevolkingsomvang en de concentratie van criminele netwerken in stedelijke gebieden. Tegelijkertijd zijn er ook kleinere gemeenten waar doodslag in relationele sfeer relatief vaak voorkomt. Deze zaken halen doorgaans minder de landelijke media, maar dragen wel bij aan het totaal.

Uit landelijke politiegegevens blijkt dat in 2024 wederom Amsterdam en omstreken een bovengemiddeld aantal moordzaken zagen, mede door liquidaties in het criminele circuit. Rotterdam volgt met name bij incidenten die verband houden met drugshandel in de haven. De meeste andere regio’s laten stabiele of licht gedaalde cijfers zien, hoewel er altijd sprake kan zijn van schommelingen door enkele individuele cases.

Wat doet de overheid om moord en doodslag in Nederland te voorkomen?

De overheid combineert repressieve en preventieve maatregelen. Aan de ene kant wordt de opsporing versterkt met technologie, extra recherchecapaciteit en internationale samenwerking. Aan de andere kant ligt de focus op het voorkomen van problemen, bijvoorbeeld door voorlichtingscampagnes tegen wapenbezit en geweld, en gerichte hulp bij huiselijk geweld. Gemeenten krijgen in 2024 bovendien meer mogelijkheden om signalen van beginnend crimineel gedrag vroegtijdig te melden en aan te pakken, zodat gewelddadige escalatie kan worden voorkomen.

Verder investeert het Rijk in slimme criminaliteitsbestrijding, waaronder databanken met patronen van (inter)nationale criminele netwerken. Ook is er speciale aandacht voor jongeren die vatbaar zijn voor gewelddadige groepsdruk of afglijden in criminele circuits. Denk aan mentorprojecten, buurtsportcoaches en outreachende maatschappelijk werkers. Op die manier hoopt de overheid dat minder jongeren de stap maken naar gewelddadige delicten.

Hoopgevend

Moord en doodslag blijven ook in 2024 een ernstig probleem waar politie, justitie en samenleving gezamenlijk mee te maken hebben. Het totale aantal zaken lijkt licht te variëren ten opzichte van voorgaande jaren, maar de schommelingen vragen om voortdurende aandacht. Relationele problemen, criminele afrekeningen en de toename van online conflicten spelen hierin een grote rol. Tegelijkertijd zijn er hoopgevende signalen: de politie boekt successen dankzij digitale opsporing en internationale samenwerking, terwijl preventieve initiatieven en een betere hulpverlening bij huiselijk geweld kunnen helpen om het aantal ernstige incidenten terug te dringen. Voorlopig blijft het evenwel een gezamenlijke uitdaging om geweldsdelicten te voorkomen en op te lossen, zodat de rust en veiligheid in alle regio’s van Nederland gewaarborgd kan worden.