Muggen in huis zijn al vervelend genoeg. Laat staan als ze massaal uit de kruipruimte komen. Toch kan dat zomaar gebeuren. In dit artikel gaan we dieper in op muggen in de kruipruimte. We behandelen de oorzaken, de risico’s en vooral hoe je het probleem zo snel mogelijk oplost!
Pak muggen in de kruipruimte direct aan
Laten we beginnen met de conclusie: muggen in de kruipruimte moet je zo snel mogelijk aanpakken. Door de warmte en beschutting onder de vloer, kunnen muggenlarven zich daar prima ontwikkelen. Het gevolg is dat er continu nieuwe muggen worden ‘bijgeleverd’ aan je huis. Voor je het weet, heb je niet alleen last van gezoem bij je oren, maar mogelijk een muggenplaag die jou en je gezin uit hun slaap houdt.
Gelukkig is er een oplossing. Het belangrijkste is om stilstaand water en vocht in de kruipruimte weg te nemen, want dát is de kraamkamer van de muggen.
Waarom zitten muggen in de kruipruimte?
Muggen zijn dol op vochtige plekken met stilstaand water. In zo’n omgeving kunnen hun eitjes uitgroeien tot larven, en uiteindelijk volwassen muggen. Een kruipruimte met vocht of plassen water is voor muggen dan ook een paradijs.
- Een hoge grondwaterstand of lekkende riolering zorgt ervoor dat er water in de kruipruimte blijft staan. Dat is dé plek waar muggenlarven zich rustig kunnen ontwikkelen.
- In de kruipruimte is het vaak relatief warm, ook in de winter. Muggen profiteren hiervan, omdat hun larven minder snel bevriezen.
- Via naden, kieren en ventilatieopeningen kunnen de volwassen muggen gemakkelijk de rest van het huis in. Zo ontstaat er al snel een vervelende muggenplaag in je woonkamer of slaapkamer.
Risico’s van muggen in de kruipruimte
Oké, muggen zijn irritant, maar is zo’n plaag ook gevaarlijk? In Nederland brengen de meeste ‘inheemse’ muggensoorten geen ernstige ziektes over, in tegenstelling tot sommige tropische muggensoorten. Toch zijn er wel een aantal redenen om muggen serieus te nemen:
- Verstoring van je slaap: Iedereen kent het gezoem rond je oren als je probeert in slaap te vallen.
- Jeuk en huidirritatie: Muggenbeten kunnen flink irriteren. Bij mensen met een allergische reactie kan dit leiden tot zwellingen of zelfs eczeem.
- Hoge muggenpopulatie: Zodra de kruipruimte het hele jaar warm en vochtig blijft, kunnen muggenlarven zich voortdurend ontwikkelen. Dat zorgt voor een continue ‘aanvoer’ van muggen.
- Overlast voor de buurt: De muggen uit jouw kruipruimte gaan niet alleen jouw huis in, maar kunnen zich ook verplaatsen naar buren.
Hoewel het risico op ziektes in Nederland momenteel relatief laag is, onderzoekt het RIVM wel de aanwezigheid van exotische muggensoorten. Mochten zulke soorten zich in de toekomst verspreiden, is het nóg belangrijker om geen broedplaatsen onder je huis te hebben.
Hoe herken je muggen in de kruipruimte?
De meeste mensen komen erachter dat ze muggen in de kruipruimte hebben als ze plots veel meer muggen in huis zien. Maar er zijn ook andere signalen:
- Zodra je het luik naar de kruipruimte opent, vliegen er direct muggen omhoog.
- Als je een muffe, vochtige lucht ruikt in de hal of in de ruimte waar het kruipluik zit, kan dat duiden op water in de kruipruimte.
- Met name in periodes dat de buitentemperatuur niet zo hoog is, zou je minder muggen verwachten. Zie je ze toch massaal? Dan heb je mogelijk een broedplek binnenshuis.
Om er zeker van te zijn, kun je een zaklamp meenemen en kort in de kruipruimte kijken (indien dat veilig kan). Zie je water of zweven er muggen rond? Dan is de oorzaak vrijwel zeker vocht in deze ruimte.
Oorzaken van stilstaand water in de kruipruimte
Om muggenoverlast effectief te bestrijden, is het erg belangrijk dat je de bron van het stilstaande water wegneemt. De meest voorkomende oorzaken van water in de kruipruimte zijn:
- Een hoge grondwaterstand
In veel delen van Nederland staat het grondwater van nature hoog. Na stevige regenval kan de kruipruimte vollopen, vooral als de bodem slecht doorlatend is (bijv. kleigrond).
- Een lekkende riolering
Door verzakking of breuken in de riolering kan water (en soms zelfs afvalwater) in de kruipruimte stromen. Dat trekt muggen aan en kan ook andere ongedierte aantrekken.
- Condensatie en ventilatieproblemen
Als de kruipruimte niet goed geventileerd is, kan vochtige lucht condenseren tegen koude muren of vloeronderdelen. Hoewel dat meestal niet leidt tot hele plassen water, kan het wel bijdragen aan een continu vochtig klimaat waarin muggen zich prima redden.
- Gebrekkige afvoer
In sommige woningen is de afvoer rondom de fundering niet goed geregeld. Hemelwater of tuinwater kan dan via de gevel naar beneden sijpelen en in de kruipruimte belanden.
Gevolgen van nietsdoen
Zolang er stilstaand water onder je huis zit, blijft dat de ideale broedplaats voor muggen. Wat gebeurt er als je niet ingrijpt?
Voortdurende muggenplaag
Je huis zal praktisch het hele jaar door last hebben van muggen, omdat de kruipruimte door zijn warmte en vocht een perfecte leefomgeving is.
Schimmel- en rotvorming
Vochtige balken en muren kunnen gaan schimmelen of rotten. Dit tast de constructie van je woning aan.
Ongedierteproblemen
Muggen zijn niet de enige beestjes die dol zijn op vocht. Een natte kruipruimte kan ook ander ongedierte aantrekken, zoals zilvervisjes, pissebedden en in sommige gevallen zelfs ratten.
Hoge energierekening
Een vochtige kruipruimte werkt als een bruggetje naar kou. Je huis verliest sneller warmte, waardoor je meer moet stoken.
Hoe kun je muggen in de kruipruimte effectief bestrijden?
- Verwijder stilstaand water
De belangrijkste stap is om het water en natte zand weg te halen. Dit kan met een waterpomp als het simpelweg een plasje is. Bij grotere hoeveelheden of als er ook slib en puin in zit, is zuig- en blaastechniek vaak efficiënter.
- Herstel lekkages
Heeft een loodgieter vastgesteld dat er een breuk in de riolering zit? Dan is reparatie érg belangrijk om te voorkomen dat er opnieuw water de kruipruimte in loopt.
- Verbeter de ventilatie
Zorg dat er voldoende ventilatieopeningen zijn, zodat de lucht onder de vloer kan drogen. Houd die openingen vrij en overweeg mechanische ventilatie als dat nodig is.
- Breng een laag schelpen aan
Schelpen nemen vocht op en zorgen ervoor dat de kruipruimte droger blijft. Ze zijn bovendien onaantrekkelijk voor muggen, omdat er geen plassen water in blijven staan. Schelpen zijn een 100% natuurlijk product en vergaan niet.
- Controleren en onderhouden
Een keer per jaar een blik werpen in de kruipruimte is geen overbodige luxe. Ziet alles er droog uit? Hoor je geen gezoem? Dan is de kans groot dat je muggenvrij bent.
Waarom schelpen zo goed werken tegen muggen
Veel specialisten raden aan om de kruipruimte te isoleren met schelpen. Maar waarom precies schelpen?
- Schelpen laten water niet stilstaan, maar helpen het te verspreiden en verdampen, waardoor de vloer droger blijft.
- In tegenstelling tot stilstaand water in zand, is er in een laag schelpen nauwelijks een plek waar muggen hun eitjes kunnen afzetten.
- Schelpen rotten niet, gaan decennialang mee en hoeven niet te worden vervangen.
- Een drogere kruipruimte betekent minder vocht in je vloer. Dit helpt om je woning beter te isoleren.
Wat moet je verwachten qua kosten?
De kosten voor het verwijderen van water en nat zand uit de kruipruimte, plus het aanbrengen van een laag schelpen, kunnen variëren. Dit hangt onder andere af van:
- De grootte van je kruipruimte.
- De mate van toegankelijkheid (kun je er gemakkelijk bij, of is de ruimte extreem krap?).
- Of er specialistische apparatuur nodig is om water, slib of puin weg te zuigen.
- Eventuele reparaties aan leidingen of riolering.
Hoewel er geen vaste richtlijn is voor de prijs, moet je rekening houden met enkele honderden tot een paar duizend euro. Dat lijkt veel, maar vergelijk het eens met de potentiële schade aan je woning als je niets doet:
- Hogere stookkosten door vochtige lucht.
- Structurele problemen door schimmel of rot.
- Doorlopende muggenoverlast die je woongenot flink verstoort.
Voorkomen van nieuwe muggenplagen
Nadat je de kruipruimte hebt laten schoonmaken en eventueel hebt laten isoleren met schelpen, is het natuurlijk belangrijk dat er niet opnieuw water of vocht ophoopt. Een paar tips:
- Controleer regenpijpen en dakgoten
Zorg dat regenwater netjes wordt afgevoerd en niet langs de fundering in de grond zakt.
- Houd ventilatieopeningen schoon
Maak ze niet dicht, ook niet in de winter. Muggen houden van warme, afgesloten ruimtes, maar zonder frisse lucht kunnen ook schimmels ontstaan.
- Check jaarlijks de kruipruimte
Niet per se wekelijks naar beneden klimmen, maar even een snelle controle kan veel ellende schelen. Zie je vocht of hoor je muggen? Meteen aanpakken.
- Overweeg een afdichting
Soms is het mogelijk om extra folie of een vochtregulerend materiaal op de bodem van de kruipruimte te leggen, zodat er geen water omhoog komt. In combinatie met schelpen kan dit erg effectief zijn.
Kunnen muggen ziektes overbrengen in Nederland?

In Nederland is de kans op ernstige ziektes door ‘gewone’ muggen klein. Toch doet het RIVM continu onderzoek naar de mogelijke opkomst van exotische muggen, zoals de tijgermug. Deze kan ziektes als dengue (knokkelkoorts) overbrengen. Mocht de klimaatverandering doorzetten en exotische soorten zich hier vestigen, dan wordt het des te belangrijker om muggenbroedplaatsen in en rondom de woning te voorkomen.
Hoewel de kans klein is dat je nu meteen ernstige ziektes oploopt door muggen in de kruipruimte, is het duidelijk dat het wel je leefcomfort kan aantasten. Vooral als je continu wakker ligt of onder de bulten zit.
Veelgestelde vragen over muggen in de kruipruimte
1. Hoe weet ik zeker dat de muggen vanuit de kruipruimte komen en niet van buiten?
Als je structureel muggen in huis hebt, ook in de koudere maanden, wijst dat op een bron van binnenuit. De kruipruimte is bij veel woningen de meest logische plek. Zie je muggen rondom het kruipluik? Dan is het vrijwel zeker dat ze daar vandaan komen.
2. Kan ik zelf wat chloor of bestrijdingsmiddelen in de kruipruimte gooien?
Dit raden we af. Hoewel het misschien larven kan doden, zit je met een chemische stof in je huis. Het water blijft alsnog staan, en als de oorzaak (lekkage, grondwater) niet wordt aangepakt, blijven muggen terugkomen.
3. Wat als ik de kruipruimte volstort met zand?
Als er een lekkage of een hoog grondwaterpeil is, lost dat weinig op. Het water blijft onder het zand staan. De kruipruimte blijft vochtig. En muggen kunnen zich zelfs in oppervlakkig vocht nestelen.
4. Helpt het om een luchtontvochtiger in de kruipruimte te zetten?
Een luchtontvochtiger kan wat vocht uit de lucht halen, maar als er daadwerkelijk water staat, is dat dweilen met de kraan open.
5. Is het plaatsen van een klamboe of horren bij ramen genoeg om muggenoverlast te stoppen?
Horren en klamboes kunnen helpen om muggen buiten (of buiten je slaapkamer) te houden, maar pakken de bron niet aan. In de kruipruimte blijft de populatie groeien, dus is het meer symptoombestrijding in plaats van een echte oplossing.
Word muggenvrij door een droge kruipruimte
Het is daarom slim om direct in actie te komen als je merkt dat het onder je vloer krioelt van de muggen. De belangrijkste oorzaak is vrijwel altijd vocht of stilstaand water. Zodra je dat probleem oplost – dus door water en nat zand te laten verwijderen, lekken te repareren en eventueel een laag schelpen te laten aanbrengen – is de leefomgeving voor muggen verdwenen.
Daarna is het een kwestie van preventie: zorg voor goede ventilatie, check af en toe of er weer water staat en neem bij nieuwe lekkages direct maatregelen. Zo blijft je kruipruimte droog en onaantrekkelijk voor muggen en ander ongedierte!